Đèn chống cháy nổ được sử dụng trong các khu vực có nguy cơ xảy ra cháy nổ cao như công trình khí, công trình bụi, giúp ngăn ngừa các rủi ro cháy nổ tiềm ẩn và đảm bảo an toàn chiếu sáng tại các khu vực đặc biệt.

Trong bài viết hôm nay, Santex xin kính mời bạn đọc tìm hiểu về định nghĩa, phân loại và các tiêu chuẩn của đèn chống cháy nổ.

Đèn chống cháy nổ là gì?

Đèn chống cháy nổ (còn gọi tắt là đèn phòng nổ hay đèn chống nổ), có tên tiếng anh là Explosion Proof Lighting, cũng có nhiều người gọi tắt là ATEX Lighting hay Ex Lighting (trong đó ATEX là một trong những bộ tiêu chuẩn chống cháy nổ phổ biến nhất hiện nay, Ex là viết tắt của từ Explosion Proof).

Đây là loại đèn chiếu sáng, được sử dụng trong những môi trường có nguy cơ cháy nổ cao (như kho xăng, dầu, nhà máy hóa chất, kho chứa hàng,…) với mục đích là hạn chế tối đa nguy cơ xảy ra cháy nổ.

Các tiêu chuẩn của đèn chống cháy nổ

Ngành công nghiệp chống cháy nổ đã có từ rất lâu đời trên thế giới, tuy nhiên ở Việt Nam nó mới chỉ phổ biến trong thời gian gần đây. Có nhiều chuyên gia đầu ngành ở Việt Nam có kiến thức sâu rộng về lĩnh vực này, đặc biệt là ngành Oil & Gas – ngành công nghiệp đặc thù có nguy cơ cháy nổ cao. Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng còn nhiều người chưa thực sự rành về các tiêu chuẩn quốc tế đặt ra trong ngành công nghiệp này.

Hiện nay, có một số bộ tiêu chuẩn về thiết bị điện chống cháy nổ nói chung và đèn chống cháy nổ nói riêng trên thế giới được áp dụng, trong đó thì ATEX & IECEx là hai tổ chức hàng đầu thế giới với các bộ tiêu chuẩn cụ thể về ngành công nghiệp này đang được áp dụng phổ biến.

Trong bài viết hôm nay, Santex chỉ xin phép phân tích & tìm hiểu về hai tiêu chuẩn đang được áp dụng phổ biến và rộng rãi nhất là ATEX & IECEx. Các tiêu chuẩn khác chúng tôi sẽ phân tích thêm ở các bài viết kế tiếp.

1. Tiêu chuẩn ATEX

ATEX là Khuôn khổ Quy định Châu Âu về Sản xuất, Lắp và Sử dụng Thiết bị trong Khí quyển Khí nổ (được ký hiệu bởi Ex). Theo đó, kể từ tháng 7 năm 2003, các tổ chức ở EU phải tuân theo các chỉ thị để bảo vệ nhân viên khỏi nguy cơ cháy nổ ở những khu vực có môi trường dễ nổ.

Có hai chỉ thị ATEX (một cho nhà sản xuất và một cho người sử dụng thiết bị):

• Chỉ thị thiết bị ATEX/94/9/EC, quy định cho thiết bị và hệ thống bảo vệ được thiết kế để sử dụng trong môi trường dễ cháy nổ;
• Chỉ thị ATEX 137 tại nơi làm việc 99/92/EC, quy định về yêu cầu tối thiểu để cải thiện sự an toàn và bảo vệ sức khỏe của người lao động có nguy cơ gặp rủi ro từ môi trường dễ cháy nổ.

Chỉ thị ATEX 94/9/EC dành riêng cho nhà sản xuất đã thay đổi và vẫn còn áp dụng cho đến ngày 19 tháng 4 năm 2016, sau đó ATEX 94/9/EC sẽ bị loại bỏ và thay thế bằng một chỉ thị mới.

Chỉ thị ATEX mới này đã được công bố vào thứ Bảy, ngày 29 tháng 3 năm 2014, theo tài liệu tham khảo mới: Chỉ thị 2014/34/EU của Nghị viện Châu Âu và của Hội đồng ngày 26 tháng 2 năm 2014 về việc hài hòa luật pháp của các Quốc gia Thành viên liên quan đến thiết bị và sự bảo vệ hệ thống được thiết kế để sử dụng trong môi trường có khả năng cháy nổ. Văn bản có liên quan đến EEA – Tạp chí Chính thức của Liên minh Châu Âu L 96 từ ngày 29/03/2014.

Chỉ thị ATEX mới 2014/34/EU này sẽ là bắt buộc đối với nhà sản xuất từ ngày 20 tháng 4 năm 2016 như được nêu trong điều 44 của chỉ thị.

Được hứa hẹn từ lâu, chỉ thị ATEX mới này đã được xuất bản cùng với 8 chỉ thị khác trong khuôn khổ gói “NEW LEGISLATIVE FRAMEWORK (NLF) ALIGNMENT PACKAGE (NLF)” (Thực hiện đóng Gói hàng hóa). Nó là chủ đề của “COMMUNICATION FROM THE COMMISSION TO THE EUROPEAN PARLIAMENT AND THE COUNCIL” cho Sự phù hợp của mười chỉ thị hài hòa kỹ thuật đối với Quyết định số 768/2008/EC của Nghị viện Châu Âu và của Hội đồng ngày 9 tháng 7 năm 2008 về một khuôn khổ cho việc tiếp thị sản phẩm, tại Brussels, 21.11.2011 dưới tài liệu tham khảo COM (2011) 763 cuối cùng.

Lưu ý: Trước đây, ATEX được ban hành để áp dụng cho các nước ở Châu Âu, tuy nhiên cho đến nay đã được sử dụng rộng rãi cho toàn cầu.

2. Tiêu chuẩn IECEx

IECEx là Chương trình Uỷ ban Kỹ thuật Điện quốc tế để chứng nhận các tiêu chuẩn liên quan đến Thiết bị để sử dụng trong các bầu khí quyển. Ủy ban kỹ thuật điện quốc tế (IEC) là một tổ chức tiêu chuẩn hóa bao gồm các ủy ban kỹ thuật điện quốc gia trên toàn thế giới. Mục tiêu của IEC là thúc đẩy hợp tác quốc tế về tất cả các câu hỏi liên quan đến tiêu chuẩn hóa trong lĩnh vực điện và điện tử.

Ấn phẩm IEC có trạng thái là các khuyến nghị được sử dụng cho mục đích định hướng cho các tiêu chuẩn quốc gia và khu vực và được các Ủy ban Quốc gia của IEC chấp nhận theo nghĩa đó. Các ấn phẩm của IEC liên quan đến thiết bị cho môi trường dễ nổ, phân loại các khu vực nguy hiểm và các yêu cầu lắp đặt đã được Ủy ban kỹ thuật TC31 và các tiểu ban của nó chuẩn bị và phát triển.

Việc phân loại các khu vực nguy hiểm theo Tiêu chuẩn Quốc tế IEC trước đây đã được trình bày chi tiết trong IEC 60079-10 và IEC 61241-10. Ngày nay, các ấn phẩm tiêu chuẩn về phân loại khu vực được sửa đổi thành IEC 60079-10-1 đối với môi trường khí dễ nổ và IEC 60079-10-2 đối với môi trường bụi dễ cháy. Bạn có thể tìm danh mục các Ấn phẩm IEC và bản cập nhật của chúng trên trang web http://webstore.iec.ch.

Vậy đâu là sự khác nhau giữa tiêu chuẩn ATEX & IECEx?

Về cơ bản, cả hai tiêu chuẩn ATEX và IECEx đều đòi hỏi phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật tương tự, vì vậy về mặt nội dung kỹ thuật thì về cơ bản không có sự khác biệt. Chỉ có sự khác biệt rõ ràng là trong nhiều trường hợp đánh dấu (marking) trên thiết bị.

ATEX ban đầu chỉ có giá trị trong EU, còn IECEx được chấp nhận trong toàn cầu. Tuy nhiên đến nay, ATEX cũng là một tiêu chuẩn được áp dụng trên toàn thế giới.

ATEX được định hướng bởi luật EU, trong khi IECEx là một chương trình chứng nhận tự nguyện. Tuy nhiên, cả hai đều cung cấp phương tiện được chấp nhận để chứng minh sự tuân thủ các tiêu chuẩn IEC.

Một số thuật ngữ chuyên ngành:

IEC = International Electrotechnical Commission

Ex   = Explosive atmospheres

IEC + Ex = IECEx

CoPC = Certificates of Personnel Competence.

IECEx CoPC = International Certification Scheme

Santex – Đơn vị cung cấp đèn chống cháy nổ chất lượng và uy tín

Santex Việt Nam với sự đào tạo bài bản chuyên sâu cho nhân sự, đồng thời với sự hợp tác lâu năm – nhà phân phối ủy quyền của hai trong những thương hiệu hàng đầu thế giới là Appleton (Emerson)/France và Alloy Industry/Thailand luôn cam kết đồng hành và hỗ trợ khách hàng tối đa với những giải pháp và chất lượng tuyệt vời nhất về thiết bị phòng nổ nói chung và đèn chống cháy nổ nói riêng.

Vì sự an toàn của khách hàng và uy tín của bản thân, Santex Việt Nam không cung cấp những sản phẩm kém chất lượng có nguồn gốc Trung Quốc (trừ những thương hiệu hàng đầu thế giới có nhà máy đặt tại China), những sản phẩm không có chứng chỉ ATEX/IECEx.

Đội ngũ của Santex Việt Nam hân hạnh được hỗ trợ tư vấn, phục vụ mọi yêu cầu của khách hàng theo thông tin chi tiết dưới đây: